کولونوسکوپی یک عمل سرپایی برای بررسی دستگاه گوارش تحتانی است که معمولاً برای سنین حدود 50 سال به بالا به صورت دوره‌ای توصیه می‌شود. پیش از انجام کولونوسکوپی بیمار بیهوش می‌شود و سپس یک لوله مجهز به دوربین، وارد روده بزرگ شده و تصاویر دقیقی از دیواره‌های داخلی دستگاه گوارش برای پزشک فراهم می‌کند. پزشک از این تصاویر برای غربالگری سرطان روده بزرگ و تشخیص و درمان بسیاری از ناهنجاری‌های گوارشی استفاده می‌کند. کل فرآیند کولونوسکوپی معمولاً کمتر از 2 ساعت طول می‌کشد و درد و ناراحتی زیادی به همراه ندارد.
کولونوسکوپی چیست؟
همانطور که پیش‌تر اشاره شد کولونوسکوپی روشی برای معاینه و بررسی روده بزرگ (کولون و رکتوم) است. در این روش یک لوله بلند و انعطاف‌پذیر (کولونوسکوپ) به مقعد (رکتوم) وارد می‌شود که در نوک آن یک دوربین کوچک تعبیه شده است. این ابزار امکان مشاهده دقیق داخل روده بزرگ را برای پزشکان فراهم می‌کند. به وسیله کولونوسکوپی وجود التهاب، توده غیرطبیعی (پولیپ)، زخم، خونریزی و یا گرفتگی عضلانی در روده بزرگ قابل‌مشاهده است. همچنین در صورت مشاهده توده غیرطبیعی در روده، پزشک می‌تواند به کمک کولونوسکوپ، آن را خارج کند. این کار باعث کاهش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ می‌شود.
چه افرادی به کولونوسکوپی نیاز دارند؟
به طور کلی افرادی که یکی از شرایط زیر را داشته باشند، به احتمال زیاد نیاز به انجام کولونوسکوپی دارند.
- سن بالای 45 سال: اگر سن شما بالای 45 سال باشد و تا کنون کولونوسکوپی انجام نداده باشید ممکن است متخصص گوارش برای غربالگری و تشخیص زودهنگام سرطان روده، شما را به کولونوسکوپی ارجاع دهد. توصیه می‌شود که بعد از 45 سالگی هر 10 سال یکبار کولونوسکوپی تکرار شود.
- خطر بیشتر ابتلا به سرطان روده: وجود سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان روده، اختلالات ژنتیکی خاص یا سابقه بیماری التهابی روده از دلایل ارجاع بیمار به کولونوسکوپی هستند.
- ناهنجاری‌های گوارشی: در صورت مشاهده علائمی مانند وجود خون در مدفوع، تغییر در اجابت مزاج، کاهش وزن بی‌دلیل، یا درد مداوم شکمی، ممکن است نیاز به انجام کولونوسکوپی داشته باشید.
- سابقه پولیپ روده: در صورت مشاهده پولیپ روده در کولونوسکوپی اولیه، پزشک معمولاً عمل کولونوسکوپی را برای جستجو و برداشتن پولیپ‌های اضافی دیگر تکرار می‌کند. این کار برای کاهش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ انجام می‌شود.
- نیاز به مداخله درمانی در روده بزرگ: گاهی اوقات، کولونوسکوپی ممکن است برای اهداف درمانی مانند قراردادن استنت یا برداشتن یک جسم انجام شود.
فرآیند انجام کولونوسکوپی
بعد از مراجعه بیمار به مرکز درمانی برای انجام کولونوسکوپی، ابتدا آماده‌سازی‌های اولیه انجام می‌شود و سپس بیمار برای اجرای فرآیند به اتاق مخصوص منتقل می‌گردد. در ادامه هر کدام از این مراحل شرح داده می‌شود.
آماده‌سازی
بعد از مراجعه به مرکز درمانی برای انجام کولونوسکوپی، ابتدا از شما خواسته می‌شود که زیورآلات یا اشیایی که ممکن است در طول عمل ایجاد مزاحمت نمایند را خارج نمایید. سپس لازم است لباس‌های خود را درآورده و لباس مخصوص بیمارستان (گان) بپوشید. پیش از انجام کولونوسکوپی بیهوش می‌شوید تا در حین انجام کولونوسکوپی درد و ناراحتی احساس نکنید. علائم حیاتی شما شامل ضربان قلب، فشارخون، تنفس و سطح اکسیژن در طول فرآیند چک می‌شود. باید روی تخت عمل به پهلوی چپ دراز بکشید و زانوهایتان را به سمت قفسه سینه بالا بدهید (حالت جنینی). با این کار روده در زاویه بهتری برای انجام کولونوسکوپی قرار می‌گیرد.
اجرای فرآیند کولونوسکوپی
پزشک لوله کولونوسکوپ را به روان‌کننده (لوبریکانت) آغشته و از طریق مقعد وارد بدن می‌کند. سپس به‌آرامی کولونوسکوپ به سمت روده بزرگ هدایت می‌شود. دوربین کولونوسکوپ تصویر داخل روده بزرگ را روی نمایشگر نشان می‌دهد و پزشک می‌تواند دیواره داخلی روده بزرگ را به‌دقت بررسی کند. کولونوسکوپ به‌راحتی خم می‌شود و پزشک می‌تواند آن را در انحنای داخل روده جابه‌جا کند. همچنین پزشک می‌تواند با تزریق گاز دی اکسید کربن از طریق کولونوسکوپ، روده را باد کند و بررسی را بادقت بیشتری انجام دهد.
اگر مورد غیرعادی مانند پولیپ یا بافت ملتهب در روده بزرگ مشاهده شود، پزشک می‌تواند با استفاده از ابزار جراحی کوچکی که در نوک کولونوسکوپ وجود دارد از آن نمونه‌برداری کند. نمونه بافت خارج شده از روده برای بررسی بیشتر به آزمایشگاه فرستاده می‌شود. اگر در روده خونریزی مشاهده شود؛ پزشک می‌تواند به‌صورت لیزری، حرارتی، الکتریکی یا تزریق دارو جلوی خونریزی را بگیرد.
معمولاً عمل کولونوسکوپی بین 30 تا 60 دقیقه طول می‌کشد. در طول این مدت شما بیهوش هستید و احساس درد و ناراحتی نمی‌کنید. بعد از اتمام کولونوسکوپی به اتاق ریکاوری منتقل می‌شوید و لازم است 1 تا 2 ساعت در مرکز درمانی حضور داشته باشید تا اثر بیهوشی کاهش یابد. در طول این مدت تیم پزشکی علائم حیاتی را چک می‌کنند و مراقبت از شما برای جلوگیری از بروز هرگونه عارضه احتمالی ادامه خواهد داشت.
آمادگی‌های قبل از انجام کولونوسکوپی
برای داشتن آمادگی لازم جهت انجام کولونوسکوپی، از قبل دستورالعملی توسط پزشک در اختیار شما قرار می‌گیرد. این دستورالعمل شامل نحوهٔ آماده‌سازی روده، قطع برخی از داروها، پرهیز از مصرف و توصیه به مصرف برخی خوراکی‌ها و نوشیدنی‌هاست. لازم است که این دستورالعمل را چند روز قبل از انجام کولونوسکوپی مطالعه کنید و به‌دقت اجرا نمایید. عدم اجرای دقیق این دستورالعمل ممکن است روی فرآیند کولونوسکوپی و نتیجه آن اثرگذار باشد.
آماده‌سازی روده
قبل از انجام کولونوسکوپی، باید حتماً روده بزرگ خالی و تمیز باشد. به این کار آماده‌سازی روده گفته می‌شود. باقی‌ماندن هر چیزی در روده، مشاهده و بررسی دقیق روده را در طول کولونوسکوپی دشوار می‌کند. برای تخلیه روده بزرگ علاوه بر رعایت رژیم غذایی مخصوص، پزشک برای شما ملین تجویز می‌کند. معمولاً ملین در حجم زیاد و به شکل قرص، شیاف یا مایع تجویز می‌شود. در بیشتر موارد، باید ملین را شب قبل از کولونوسکوپی مصرف کنید و در بعضی موارد ممکن است از شما خواسته شود که هم شب قبل و هم صبح روز عمل، ملین را مصرف کنید. به دلیل استفاده زیاد از ملین، روده‌ها دفع مواد زائد را مکرراً انجام می‌دهند. این امر موجب بروز اسهال شدید می‌شود.
تغذیه
در جدول زیر بایدها و نبایدها در مورد مصرف خوراکی‌ها و نوشیدنی‌ها در زمان‌های مختلف قبل از انجام کولونوسکوپی ذکر شده است.
| مدت‌زمان قبل از انجام کولونوسکوپی | چه چیزی بخوریم | چه چیزی نخوریم |
|---|---|---|
| 3 تا 4 روز قبل | غذاهای کم فیبر ✔ نان سفید ✔ ماکارونی ✔ برنجگوشت بدون چربی ✔ مرغ ✔ بوقلمون ✔ ماهی ✔ تخم‌مرغ ✔ سبزیجات پخته شده و بدون پوست |
غذاهای فیبردار ✘ غلات کامل ✘ دانه‌ها ✘ آجیل ✘ پاپ‌کورن ✘ میوه ✘ سبزیجات خام ✘ لوبیا ✘ عدس ✘ گوشت‌های سفت |
| 1روز قبل | مایعات شفاف (مایعات فاقد هر گونه ذرات جامد) ✔ آب ✔ آبگوشت ✔ آب‌میوه شفاف ✔ ژله (به جز ژله قرمز، بنفش یا نارنجی) ✔ چای ✔ قهوه سیاه بدون خامه ✔ نوشیدنی‌های ورزشی |
✘ غذاهای جامد ✘ لبنیات ✘ الکل ✘ مایعات رنگی که قرمز، بنفش یا نارنجی باشد |
| عصر روز قبل | ✔ مایعات شفاف آماده‌سازی روده طبق دستورالعمل پزشک |
✘ تمام غذاهای جامد ✘ مایعات غیرشفاف |
| 6 تا 8 ساعت قبل | خوردن و آشامیدن ممنوع | ✘ هر گونه غذا یا نوشیدنی (از جمله آب) |
داروها
حداقل یک هفته قبل از انجام کولونوسکوپی حتماً در مورد داروهای مصرفی خود با پزشک معالج مشورت کنید. به‌خصوص اگر دیابت، فشارخون بالا یا مشکلات قلبی دارید یا از داروها و مکمل‌های حاوی آهن استفاده میکنید، حتماً به پزشک خود اطلاع دهید. دوز مصرف داروهای رقیق‌کننده خون و ضدانعقاد مانند آسپرین، وارفارین، دابیگاتران و ریواروکسابان یا داروهای قلبی که بر پلاکت‌ها تأثیر می‌گذارند، مانند کلوپیدوگرل، حتماً باید چند روز قبل از انجام کولونوسکوپی تنظیم شود. اگر از نارسایی دریچه قلب رنج می‌برید، ممکن است قبل از کولونوسکوپی برای شما آنتی‌بیوتیک تجویز شود.
مراقبت‌های بعد از انجام کولونوسکوپی
استراحت
همانطور که اشاره شده پس از انجام کولونوسکوپی به اتاق ریکاوری منتقل می‌شوید تا تحت‌نظر باشید. بسته به نوع بیهوشی استفاده شده حدود یک تا دو ساعت طول می‌کشد تا نسبتاً هوشیار شوید. زمانی که فشارخون، ضربان قلب و تنفس شما پایدار شد و بیدار و هوشیار بودید با نظر پزشک مرخص می‌شوید. تا 24 ساعت بعد از انجام کولونوسکوپی استراحت کنید و به کارهایی که نیاز به‌دقت بالا دارند، مانند رانندگی نپردازید، چون یک روز طول می‌کشد تا اثرات بیهوشی به طور کامل از بدن خارج شود. برای بازگشت بدن به شرایط نرمال نیاز به استراحت کامل است، بنابراین حتماً خواب کافی داشته باشید (حداقل هشت ساعت در شب) و اگر احساس خستگی میکنید در طول روز نیز چرت بزنید.
تغذیه
در جدول زیر بایدها و نبایدها در مورد مصرف خوراکی‌ها و نوشیدنی‌ها در زمان‌های مختلف بعد از انجام کولونوسکوپی ذکر شده است. چون در طول فرآیند آماده‌سازی برای انجام کولونوسکوپی مایعات زیادی را از دست داده‌اید، توصیه می‌شود برای هیدراسیون و احیای بدن مایعات فراوان بنوشید.
| مدت‌زمان بعد از انجام کولونوسکوپی | چه چیزی بخوریم | چه چیزی نخوریم |
|---|---|---|
| بلافاصله بعد از کولونوسکوپی | مایعات شفاف ✔ آب ✔ آبگوشت ✔ نوشیدنی‌های ورزشی |
✘ غذاهای سنگین، چرب یا تند ✘ الکل ✘ نوشابه‌های گازدار |
| 1 تا 2 ساعت بعد | ✔ غذاهای سبک و ملایم (نرم، کم فیبر، پخته‌شده و غیر تند) ✔ نان تست ✔ کراکر ✔ برنج سفید ✔ سس سیب ✔ موز |
✘ غذاهای فیبردار ✘ فرآورده‌های لبنی (اگر باعث ناراحتی گوارشی می‌شوند) ✘ میوه و سبزیجات خام |
| 1 روز بعد | ✔ بازگشت آرام به رژیم غذایی عادی ✔ غذاهای کم فیبر ✔ آب فراوان |
✘ وعده‌های غذایی بزرگ و سنگین ✘ گوشت‌های سفت ✘ غذاهای پر چرب ✘ کافئین بیش از حد |
| 2 روز بعد و بعد از آن | بازگشت به یک رژیم غذایی متعادل | پرهیز از مصرف غذاهایی که موجب ناراحتی گوارشی می‌شود |
فعالیت فیزیکی
معمولاً می‌توانید روز بعد از کولونوسکوپی فعالیت‌های عادی خود از قبیل رانندگی و رفتن به سرکار را از سر بگیرید.
عوارض بعد از کولونوسکوپی
چند ساعت اولیه بعد از انجام کولونوسکوپی ممکن است احساس نفخ یا دفع گاز داشته باشید. این اتفاق طبیعی است و شما در حال خارج‌کردن هوایی هستید که در زمان کولونوسکوپی وارد روده شده است. پیاده‌روی می‌تواند کمک کند تا این کار را راحت‌تر انجام دهید. احساس تهوع نیز در ساعت اولیه پس از کولونوسکوپی طبیعی است. اگر در حین کولونوسکوپی پزشک پولیپ یا بخشی از بافت را برداشته باشد ممکن است مقداری خونریزی خفیف از مقعد داشته باشید.
عوارض بعد از کولونوسکوپی تا چه زمانی باقی می‌ماند؟
ریکاوری بعد از انجام کولونوسکوپی معمولاً 1 تا 2 ساعت طول می‌کشد. حتماً نیاز است که یک همراه داشته باشید تا شما را تا منزل همراهی کند، زیرا همانطور که اشاره شد اثرات بیهوشی تا یک روز در بدن باقی می‌ماند. علائم زودگذر کولونوسکوپی مانند نفخ، دفع گاز و احساس تهوع در چند ساعت اولیه به طور کامل رفع می‌شوند. خونریزی خفیف از مقعد که ناشی از نمونه‌برداری از بافت بوده است ممکن است تا چند روز بعد از کولونوسکوپی ادامه داشته باشد.
- تب و لرز
- مدفوع مکرر و خونی
- درد یا تورم شکم
- سفت‌شدن شکم
- عدم توانایی دفع گاز
نتیجه کولونوسکوپی چه چیزی را نشان می‌دهد؟
نتیجه عمل کولونوسکوپی می‌تواند منفی باشد به این معنا که مشکل و ناهنجاری خاصی توسط پزشک مشاهده نشده است. اگر نتیجه مثبت باشد، یعنی پزشک بافت غیرطبیعی در روده مشاهده کرده است. در ادامه برخی از نتایجی که ممکن است پس از انجام کولونوسکوپی به شما اعلام شود را مرور می‌کنیم.
روده سالم
در این حالت هیچ‌گونه ناهنجاری در روده بزرگ دیده نشده و تمام یافته‌های کولونوسکوپی طبیعی بوده است. اگر خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را داشته باشید احتمالاً پزشک توصیه می‌کند که 10 سال بعد کولونوسکوپی را تکرار نمایید.
پولیپ‌ها
پولیپ به زبان ساده توده زائدی در دیواره داخلی روده بزرگ است. پولیپ‌ها می‌توانند خوش‌خیم (غیر سرطانی) یا نئوپلاستیک (سرطانی یا پیش سرطانی) باشند. معمولاً در طول کولونوسکوپی، پولیپ‌های کوچک برداشته می‌شوند، اما برداشتن پولیپ‌های بزرگ نیاز به جراحی دارد. افرادی که سابقه پولیپ دارند نیاز به انجام غربالگری‌های مکرر دارند.
تشخیص بیماری‌هایی مانند سرطان
در صورت مشاهده توده غیرمعمول یا پولیپ در طول کولونوسکوپی، پزشک از آن نمونه‌برداری می‌کند (بیوپسی)، بافت نمونه‌برداری شده به آزمایشگاه منتقل می‌شود تا از نظر وجود سلول‌های سرطانی مورد بررسی قرار گیرد.
سایر نتایج بالقوه
- دیورتیکولوز (Diverticulosis): وجود کیسه‌های کوچک بیرون‌زده (دیورتیکول) در دیواره داخلی روده بزرگ
- بواسیر یا هموروئید: وریدهای متورم شده در اطراف ناحیه مقعد یا راست‌روده (رکتوم)
- کولیت: التهاب ناشی از عفونت، ایسکمی یا بیماری خودایمنی
- فیستول مقعدی یا روده: وجود روزنه‌ها و کانال‌های غیرطبیعی میان بافت‌های دستگاه گوارش
- خونریزی گوارشی کنترل نشده
- آسیب بافتی مزمن: مانند جای زخم
- استنوزیس: انسداد یا باریک شدن روده
چه قدر طول می‌کشد تا نتایج مشخص شود؟
معمولاً بلافاصله بعد از انجام کولونوسکوپی بیشتر نتایج به اطلاع شما خواهد رسید. پزشک در مورد اینکه چه مواردی مشاهده کرده، چه رویه‌هایی طی شده و در مورد میزان موفقیت کولونوسکوپی با شما صحبت خواهد کرد. اگر بافتی برای بیوپسی از روده خارج شده باشد، بین چند روز تا چند هفته طول می‌کشد تا نتیجه آزمایش آن مشخص شود. برداشتن بافت و ارسال آن به آزمایشگاه لزوماً به معنای این نیست که پزشک به سرطان مشکوک است. گاهی اوقات این کار برای احتیاط بیشتر انجام می‌شود یا اینکه پزشک مایل است موارد دیگر مانند کولیت میکروسکوپی را بررسی کند.
هزینهٔ کولونوسکوپی
عوامل تأثیرگذار
عوامل متعددی بر هزینه‌های کولونوسکوپی تأثیرگذارند. برخی از آنها عبارتند از:
- نوع مرکز درمانی: هزینه‌ها در بیمارستان‌ها، کلینیک‌های خصوصی، یا مراکز درمانی دولتی متفاوت است. مراکز درمانی بزرگ‌تر و معتبرتر عموماً هزینه‌های بیشتری دارند.
- تخصص و تجربه پزشک: هزینه‌های کولونوسکوپی ممکن است بسته به تخصص و تجربه پزشک معالج تغییر کند. پزشکان باتجربه‌تر یا متخصصین خاص ممکن است هزینه‌های بالاتری دریافت کنند.
- موقعیت جغرافیایی: هزینه‌ها در مناطق مختلف کشور و حتی یک شهر متفاوت است. به‌عنوان مثال، در شهرهای بزرگ‌تر معمولاً هزینه‌ها بیشتر از مناطق روستایی یا شهرهای کوچک‌تر است.
- نوع بیهوشی: نوع بیهوشی که در کولونوسکوپی استفاده می‌شود، می‌تواند به شکل قابل‌توجهی بر هزینهٔ آن تأثیرگذار باشد. کولونوسکوپی با استفاده از بیهوشی به دلیل نیاز به حضور متخصص بیهوشی و مراقبت‌های بیشتر، نسبت به کولونوسکوپی با استفاده از داروهای آرام‌بخش و بدون بیهوشی هزینهٔ بالاتری دارد.
- هدف از انجام کولونوسکوپی: اگر کولونوسکوپی تنها برای غربالگری سرطان روده بزرگ انجام شود، معمولاً هزینهٔ کمتری نسبت به کولونوسکوپی تشخیصی دارد. چون در کولونوسکوپی تشخیصی نیاز به انجام اقدامات و مداخلات بیشتری است.
- هزینهٔ اقدامات لازم قبل از انجام کولونوسکوپی: درصورتی‌که پزشک پیش از کولونوسکوپی آزمایش‌هایی مانند نوار قلب تجویز کند هزینه‌های کولونوسکوپی افزایش می‌یابد.
- هزینهٔ اقدامات لازم بعد از انجام کولونوسکوپی: اگر بعد از کولونوسکوپی نیاز به آزمایش‌های تکمیلی یا بیوپسی باشد، هزینه‌ها بیشتر می‌شوند.
- میزان پوشش بیمه: نوع و پوشش بیمه درمانی تأثیر زیادی بر هزینهٔ نهایی کولونوسکوپی خواهد داشت. برخی بیمه‌ها ممکن است تمام هزینه‌ها را پوشش دهند درحالی‌که برخی دیگر ممکن است تنها بخشی از هزینه را بازگردانند.
- نوع تجهیزات و فناوری مورداستفاده: استفاده از تجهیزات پیشرفته‌تر و فناوری‌های جدیدتر عموماً هزینهٔ کولونوسکوپی را افزایش می‌دهد.
سؤالات متداول
لوله کولونوسکوپ به چه شکلی ضدعفونی می‌شود؟
تجهیزات کولونوسکوپی ابتدا به صورت دستی تمیز می‌شوند. سپس با استفاده از ضدعفونی‌کننده‌های قوی شسته شده و پس از آبکشی به صورت کامل خشک می‌شود. این کار برای جلوگیری از انتقال عفونت به بیماران ضروری است.
آیا انجام کولونوسکوپی و آندوسکوپی به صورت هم‌زمان امکان‌پذیر است؟
بله. ترکیب کولونوسکوپی (برای دستگاه گوارش تحتانی) و آندوسکوپی (برای دستگاه گوارش فوقانی) با نام OGD یا گاستروسکوپی شناخته می‌شود. به کمک این روش، پزشک کل دستگاه گوارش را در یک جلسه بررسی می‌کند.
انجام کولونوسکوپی در هنگام پریود مجاز است؟
بله در زمان پریود هم میتوان کولونوسکوپی انجام داد. در صورت تمایل بیمار، میتوان از تامپون قاعدگی استفاده کرد.
آیا انجام کولونوسکوپی در دوران شیردهی مجاز است؟
منعی برای انجام کولونوسکوپی در دوران شیردهی وجود ندارد. فقط با پزشک اطفال در مورد نحوهٔ شیردهی پس از انجام کولونوسکوپی مشورت نمایید. (به دلیل مصرف داروهای آرام‌بخش یا بیهوشی)
چه کسانی نمی‌توانند کولونوسکوپی انجام دهند؟
انجام کولونوسکوپی برای افراد بالای 75 سال، بیماران با امید به زندگی پایین، یا بیماران دارای مشکلات پزشکی شدید توصیه نمی‌شود. همچنین کولونوسکوپی در دوران بارداری تنها در شرایط خیلی ضروری باید انجام شود.
انجام کولونوسکوپی در زمان بارداری مجاز است؟
معمولاً کولونوسکوپی در دوران بارداری فقط در صورت لزوم توصیه می‌شود. در صورت نیاز ضروری به انجام کولونوسکوپی، این عمل هم برای مادر و هم برای جنین نسبتاً ایمن است. اگر کولونوسکوپی تنها برای غربالگری باشد، احتمالاً پزشک از شما می‌خواهد انجام آن را تا پس از زایمان به تعویق بیندازید.
درصورتی‌که قبلاً عمل تعویض مفصل زانو یا تعویض دریچه قلب انجام داده باشم، برای انجام کولونوسکوپی نیاز به مصرف آنتی‌بیوتیک دارم؟
به‌طورکلی برای جلوگیری از سرایت عفونت به مفاصل یا دریچه قلب نیاز به مصرف آنتی‌بیوتیک نیست. اما برای اطمینان بیشتر در این موارد حتماً با پزشک مشورت نمایید.
آیا مصرف ویتامین، قرص آهن یا شربت ضد اسید قبل از کولونوسکوپی مجاز است؟
اگر ویتامین، قرص آهن یا شربت ضد اسید مصرف میکنید 5 روز قبل از کولونوسکوپی مصرف آنها را قطع نمایید.
آیا مصرف داروهای دیابت قبل از انجام کولونوسکوپی مجاز است؟
اگر کاناگلیفلوزین، متفورمین، داپاگلیفلوزین، امپاگلیفلوزین یا دولاگلوتاید مصرف میکنید، لطفاً حداقل سه روز قبل از انجام کولونوسکوپی مصرف این نوع داروها را قطع نمایید. اگر ارتوگلیفلوزین مصرف میکنید، لطفاً حداقل چهار روز قبل از کولونوسکوپی مصرف آن را متوقف نمایید. در صورت مصرف انسولین، معمولاً توصیه می‌شود در روز انجام کولونوسکوپی نصف دوز معمول را مصرف کنید.
آیا از روش دیگری به‌جای کولونوسکوپی میتوان استفاده کرد؟
کولونوسکوپی مجازی که با نام غربالگری سی‌تی کولونوگرافی نیز شناخته می‌شود. روش دیگری برای معاینه دیواره‌های داخلی روده بزرگ است. برخلاف کولونوسکوپی مرسوم، در کولونوسکوپی مجازی لوله‌ای به داخل روده بزرگ وارد نمی‌شود و از طریق سی‌تی‌اسکن تصاویر مقطعی از روده تهیه می‌شود.
خطرات احتمالی انجام کولونوسکوپی چیست؟
کولونوسکوپی خطرات کمی دارد. به‌ندرت ممکن است بعضی از عوارض زیر مشاهده شود.
- واکنش به داروی آرام‌بخش مورداستفاده برای انجام کولونوسکوپی
- خونریزی از محلی که نمونه بافت یا پولیپ برداشته شده
- پارگی در دیواره روده بزرگ
آیا آماده‌سازی برای انجام کولونوسکوپی برای زنان و مردان متفاوت است؟
معمولاً جنسیت تفاوتی در نوع آماده‌سازی برای انجام کولونوسکوپی ندارد.
کولونوسکوپی بدون بیهوشی چگونه است؟
انجام کولونوسکوپی معمولاً با بیهوشی انجام می‌شود. درصورتی‌که مایل به بیهوشی نباشید و در صورت صلاحدید پزشک، امکان انجام کولونوسکوپی با بی‌حسی نیز وجود دارد. در این حالت پزشک با تجویز داروهای آرام‌بخش و ضددرد هوشیاری شما را کاهش می‌دهد. ممکن است در طول کولونوسکوپی بیدار باشید؛ اما احتمالاً چیز زیادی را از آن زمان به‌خاطر نخواهید داشت.
آیا کولونوسکوپی فرآیندی دردناک است؟
به دلیل بیهوشی در طول انجام کولونوسکوپی، دردی در داخل روده بزرگ خود احساس نمی‌کنید. حتی اگر بافتی از داخل روده خارج شود یا پزشک لیزردرمانی انجام دهد، دردی احساس نخواهید کرد.
چه کسی کولونوسکوپی را انجام می‌دهد؟
متخصص گوارش یا جراح روده بزرگ (فلوشیپ کولورکتال) کولونوسکوپی را انجام می‌دهد. هر دو متخصص بیماری‌های گوارشی هستند و آموزش‌های ویژه‌ای در مورد روش‌های کولونوسکوپی مربوط به دستگاه گوارش دیده‌اند.
چه زمانی باید برای انجام کولونوسکوپی مجدد مراجعه کنم؟
در شرایط نرمال، کولونوسکوپی مجدد بین 7 تا 10 سال بعد توصیه می‌شود. اما در صورت وجود موارد زیر ممکن است پزشک کولونوسکوپی بعدی را در زمان زودتری توصیه کند.
- بیش از دو پولیپ
- پولیپی بزرگ‌تر از 1 سانتی‌متر
- پولیپ و یا مدفوعی که از معاینه کامل روده بزرگ جلوگیری می‌کند.
- پولیپ‌هایی با ویژگی‌های سلولی خاص که نشان‌دهنده خطر بالاتر سرطان در آینده است.
- پولیپ‌های سرطانی
- پولیپ یا بافت غیرطبیعی در روده بزرگ که در طول کولونوسکوپی اول قابل‌برداشتن نبوده باشد.