بهترین قرص معده برای هضم غذا به این بستگی دارد که شدت سوءهاضمه شما چقدر است و چه علائمی را همراه با آن تجربه می‌کنید. اگر فقط گاهی بعد از خوردن غذا حس می‌کنید غذای شما به‌درستی هضم نمی‌شود یا رفلاکس و درد خفیف دارید، احتمالا قرص‌هایی برای سوءهاضمه خفیف در کنار خوراکی‌های طبیعی برای هضم غذا می‌تواند به رفع مشکل شما کمک کند، قرص‌هایی مانند گاویسکون (شیمیایی) یا دایجستیو (گیاهی).
اما اگر همیشه بعد از غذا خوردن دچار مشکل در هضم می‌شوید، دچار کم‌اشتهایی هستید و سوزش معده، حالت تهوع، یا درد شکم شدیدی را تجربه می‌کنید، پزشک با توجه به علت اصلی سوءهاضمه شما، قرص‌هایی برای سوءهاضمه شدید مانند ازومپرازول یا متوکلوپرامید را برای شما تجویز می‌کند.
در جدول زیر بهترین قرص معده برای هضم غذا متناسب با شدت و علائم هر دو نوع سوءهاضمه را می‌بینید.
| سوءهاضمه خفیف |
|---|
| علائم: مشکل هضم، بعد از خوردن غذاهای سنگین و چرب مشکل هضم غذا هنگام استرس احساس پر بودن و سنگینی معده مخصوصا بعد از غذاهای چرب حالت تهوع بدون استفراغ سوزش خفیف سر معده ترش‌کردن یا رفلاکس اسید |
| بهترین قرص: گاویسکون، دایجستیو |
| سوءهاضمه شدید |
| علائم: مشکل هضم، همیشه بعد از خوردن غذا احساس پر بودن و سنگینی معده حالت تهوع طولانی‌مدت و حتی استفراغ کم‌شدن اشتها احساس تنگی نفس درد و سوزش در ناحیه بالا شکم و گاهی سینه و پشت ترش‌کردن یا رفلاکس اسید |
| بهترین قرص: ازومپرازول، متوکلوپرامید |
اگر مشکل هضم غذای شما بیش از ۲ هفته ادامه پیدا کرد یا با علائم دیگری مانند اسهال، یبوست، استفراغ یا حالت تهوع، مشکل در بلع، مدفوع سیاه یا کاهش وزن ناگهانی و بی‌دلیل همراه شد، لازم است به متخصص دستگاه گوارش مراجعه کنید. در اینصورت سوءهاضمه می‌تواند نشانه وجود مشکل جدی دیگری در دستگاه گوارش شما باشد و مصرف قرص یا سایر روشهای خانگی، نه‌تنها به رفع آن کمک نمی‌کند، بلکه درمان علت اصلی آن را عقب می‌اندازد.
بهترین قرص هضم غذا برای سوءهاضمه خفیف
برای سوءهاضمه خفیف، در کنار مصرف مواد غذایی هضم‌کننده غذا ، قرصهای گیاهی مانند دایجستیو و بعضی از قرصهای خنثی‌کننده اسید معده مانند گاویسکون هم در کاهش علائم سوءهاضمه مؤثر هستند. قرص گاویسکون از سوی سازمان بهداشت انگلیس به‌عنوان یک قرص مؤثر برای درمان سوءهاضمه و رفلاکس معده معرفی شده است (منبع). قرص دایجستیو هم به دلیل ترکیبات گیاهی کاملی که دارد (ازجمله نعناع، زنجبیل، رازیانه)، یکی دیگر از قرصهای مؤثر و طبیعی برای تسکین علائم سوءهاضمه خفیف محسوب می‌شود.
قرصهای خنثی‌کننده اسید معده (آنتی‌اسیدها)
قرصهای خنثی‌کننده اسید معده (آنتی‌اسیدها) حاوی مواد شیمیایی هستند که با خنثی‌کردن اسید معده، به کاهش علائم سوءهاضمه خفیف مانند ترش‌کردن یا سوزش سر دل کمک می‌کنند. برخلاف قرصهای کاهش‌دهنده اسید معده که قوی‌تر و مناسب سوءهاضمه شدید هستند و اثرات طولانی‌تری دارند، قرصهای آنتی اسید بیشتر مناسب رفع فوری و کوتاه‌مدت علائم هستند.
قرص گاویسکون
| قرص گاویسکون |
|---|
| بهبود سوزش سر دل، زخم معده، نفخ، رفلاکس، سوءهاضمه |
قرص ضداسید گاویسکون، یک قرص جویدنی است که هم لایه محافظتی اطراف معده درست می‌کند و از تأثیر اسید معده جلوگیری می‌کند، و هم آنتی اسید دارد و اسید معده را خنثی می‌کند. این قرص باید بعد از غذا مصرف شود و معمولاً بعد از ۳۰ دقیقه اثر می‌گذارد.
تداخل دارویی:
- آنتی‌بیوتیک‌ها
- داروهای قلبی-عروقی
- داروهای ضد انعقاد
قرص کلسیم کربنات
| قرص کلسیم کربنات |
|---|
| تسکین سوزش معده، ترش‌کردن و درد معده |
قرص کلسیم کربنات یک مکمل معدنی است که علاوه بر تقویت استخوان‌ها، به‌عنوان آنتی‌اسید برای کاهش سوزش معده و ترش‌کردن هم استفاده می‌شود. این قرص با خنثی‌کردن اسید اضافی معده، علائم ناشی از رفلاکس و سوزش سر دل را تسکین می‌دهد.
تداخل دارویی:
- آنتی‌بیوتیک‌ها
قرص سایمتیکون
| قرص سایمتیکون |
|---|
| کاهش نفخ، کنترل رفلاکس معده |
سایمتیکون یک داروی ضد نفخ است که به کاهش گازهای روده و معده کمک می‌کند و از این طریق به بهبود مشکل هضم غذا و احساس سنگینی بعد از غذا کمک می‌کند.
قرصهای گیاهی
قرصهای گیاهی هضم غذا معمولاً از ترکیبات گیاهی مناسب برای هضم غذا ساخته می‌شوند که به تسهیل فرآیند هضم، به‌ویژه برای کسانی که بعد از خوردن غذاهای سنگین یا چرب دچار مشکل هضم می‌شوند، کمک می‌کنند. تأثیر این قرص‌ها به‌طورکلی ملایم است و معمولاً ۱۵ تا ۳۰ دقیقه بعد از مصرف، اثر می‌گذارند و باید بعد از غذا مصرف شوند.
داروهای گیاهی معمولاً موارد منع مصرف یا عوارضی با خود به همراه دارند، با این حال اگر دارای بیماری یا مشکل دیگری هستید، حتما قبل از مصرف با پزشک مشورت کنید.
قرص دایجستیو
| قرص دایجستیو |
|---|
| شیرین بیان، ختمی، زنجبیل، کوشاد، رازیانه، نعنا و بادیان رومی |
| کاهش نفخ و یبوست، بهبود هضم پروتئین‌ها، رفع التهاب |
| داروسازی پورسینا |
قرص دایج هرب
| دایج هرب |
|---|
| برگ نعناع، آویشن، زنجبیل، زیره سیاه و گشنیز |
| کاهش نفخ، ضد اسپاسم، بهبود ترشح آنزیم‌های گوارشی |
| داروسازی کیمیاگر طوس |
قرص گاسترین
| قرص گاسترین |
|---|
| عصاره ریشه شیرین بیان، بابونه شیرازی و بومادران |
| ضد ورم، کاهش اسید معده، رفع سوزش معده |
| داروسازی گل دارو |
قرص گرین کارمین
| قرص گرین کارمین |
|---|
| کاهش نفخ، بهبود هضم پروتئین‌ها |
| ضد نفخ، کاهش ترشح اسید معده، بهبود درمان سوءهاضمه |
| داروسازی باریج |
قرص اطریفل گشنیزی
| قرص اطریفل گشنیزی |
|---|
| هلیله، بلیله، آمله، تخم گشنیز، روغن بادام و عسل |
| کاهش نفخ، بهبود سو، ضد اسید معده |
| داروسازی نیاک |
قرص فارموسینا
| قرص فارموسینا |
|---|
| گل سرخ، سنبل الطیب و شیرین بیان |
| کاهش درد معده، تسکین سوزش سر دل، بهبود نفخ |
| داروسازی سینا فراور |
قرص سوپرمینت
| قرص سوپرمینت |
|---|
| اسانس نعنا، کارون و متیل استات |
| کاهش حالت تعوع، ضد اسپاسم، بهبود هضم |
| داروسازی باریج |
بهترین قرص هضم غذا برای سوءهاضمه شدید
در موارد سوءهاضمه شدید که معمولاً با علائمی مانند احساس تهوع طولانی‌مدت، کم‌شدن اشتها، رفلاکس شدید، درد و سوزش بالای شکم یا حتی سینه و پشت همراه می‌شود، پزشکان قرصهای کاهش‌دهنده اسید معده و قرصهای تحریک‌کننده گوارش استفاده می‌کنند.
- بارداری و شیردهی
- مشکل کبدی یا کلیوی
- مشکل قلبی یا عروقی
- بیماری صرع
قرصهای کاهش‌دهنده اسید معده
یکی از اولین قرص‌هایی که برای کنترل موارد شدید سوءهاضمه در بیماری‌هایی مانند زخم معده، رفلاکس شدید یا التهاب مری یا معده استفاده می‌شوند، قرصهای کاهش‌دهنده اسید معده هستند. این قرص‌ها از اسیدی شدن محیط تا حدی جلوگیری می‌کنند تا آسیب بیشتری به بافت‌ها وارد نشود.
ازومپرازول
| قرص ازومپرازول |
|---|
| بهبود مشکلات معده و مری مانند رفلاکس اسید، سوزش سردل، ورم معده، التهاب معده |
قرص ازومپرازول نسخه قوی‌تری از قرص امپرازول است و تولید اسید معده را در سلول‌های بافت معده کاهش می‌دهد. ازومپرازول برای درمان زخم معده، رفلاکس معده و التهاب مری ناشی از اسید استفاده می‌شود و به بهبود فرایند هضم کمک می‌کند، چون با کاهش اسید معده، محیط مناسبی برای عملکرد آنزیم‌های گوارشی ایجاد می‌کند.
تداخل دارویی:
- آنتی‌بیوتیک‌ها
- داروهای ضد قارچ
- دیازپام
سایمتیدین
| قرص سایمتیدین |
|---|
| پيشگيري از زخم دوازدهه، درمان زخم معده، سوزش سر دل، کاهش اسيد معده، درمان ريفلاکس معده به روده |
قرص سایمتیدین با مهار گیرنده‌های H2 هیستامین در دیواره معده، تولید اسید را کاهش می‌دهد. سایمتیدین معمولاً در درمان رفلاکس معده و زخم‌های گوارشی به کار می‌رود و به کاهش علائم ناشی از ترشح زیاد اسید مانند سوزش معده کمک می‌کند.
تداخل دارویی:
- داروهای ضد قارچ
- داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای (آمی تریپتیلین)
فاموتیدین
| قرص فاموتیدین |
|---|
| بهبود زخم معده، کاهش سوزش معده، درمان رفلاکس اسید معده، کاهش اسید معده |
فاموتیدین مشابه سایمتیدین عمل می‌کند، اما اثرات طولانی‌تر و عوارض کمتری دارد. فاموتیدین با کاهش تولید اسید معده، از برگشت اسید به مری جلوگیری می‌کند و محیط معده را برای التیام زخم‌ها و عملکرد مناسب دستگاه گوارش آماده می‌کند.
تداخل دارویی:
- داروی ضد دیابت گلوتریو
- مهارکننده CYP1A2 مانند وراپامیل
- داروهای قلیایی‌کننده محیط معده مانند لانزوپرازول
- سفوروکسیم
- داساتینیب
نیزاتیدین
| قرص نیزاتیدین |
|---|
| درمان زخم معده خوش‌خیم و زخم دوازدهه، کاهش اسید معده |
نیزاتیدین هم یک مهارکننده گیرنده H2 است و تولید اسید معده را کاهش می‌دهد. نیزاتیدین اغلب در درمان زخم‌های گوارشی و رفلاکس استفاده می‌شود و به کاهش علائم سوزش و تحریک معده کمک می‌کند.
تداخل دارویی:
- برخی از داروهای ضد قارچ
- آتازاناویر
قرصهای محرک گوارش (پروکینتیک)
قرصهای محرک گوارش یا پروکینتیک‌ها معمولاً برای افرادی که دچار سوءهاضمه شدید، تأخیر در تخلیه معده، نفخ، یبوست و تهوع ناشی از کندی گوارش هستند، تجویز می‌شوند. این قرص‌ها با افزایش حرکات عضلات معده و روده‌ها به هضم بهتر غذا و کاهش علائم سوءهاضمه کمک می‌کنند.
متوکلوپرامید
| قرص متوکلوپرامید |
|---|
| افزایش حرکت معده و روده، بهبود هضم، کاهش تهوع و استفراغ |
تداخل دارویی:
- داروهای دارای خواص آنتی کولینرژیک که اغلب برای درمان بیماری‌هایی مانند آسم، مثانه بیش فعال یا اختلالات گوارشی استفاده می‌شود.
بتانکول
| قرص بتانکول |
|---|
| تحریک گوارش، کاهش تهوع، انقباض مثانه و تسریع دفع |
قرص بتانکول با تحریک اعصاب پاراسمپاتیک باعث افزایش حرکات معده و روده می‌شود. بتانکول برای افرادی که دچار ضعف یا اختلال در عملکرد حرکتی دستگاه گوارش هستند (مانند گاستروپارزی یا انسدادهای غیرمکانیکی روده) تجویز می‌شود و به بهبود تخلیه معده و حرکت غذا کمک می‌کند.
کدام مواد غذایی به هضم غذا کمک می‌کنند؟
مصرف برخی از مواد غذایی کمک‌کننده هضم غذا و عملکرد روده، می‌تواند برای بهبود علائم سوءهاضمه خفیف تا متوسط مؤثر باشد. برای نمونه ماست پروبیوتیک حاوی باکتری‌های مفید است که به تنظیم عملکرد روده و دستگاه گوارش کمک می‌کند. مصرف یک یا دو قاشق ماست پروبیوتیک بعد از غذا، یا نوشیدن دمنوش زنجبیل به دلیل خاصیت ضدالتهابی و ضدنفخ آن، راه‌های طبیعی بسیار مناسبی برای بهبود هضم غذا هستند.
ماست پروبیوتیک دارای باکتری‌های مفید برای دستگاه گوارش است که به هضم غذا و تقویت میکروب‌های روده کمک می‌کند. مصرف ماست پروبیوتیک بعد از غذاهای سنگین برای کاهش نفخ، و پیشگیری از رفلاکس معده می‌تواند مؤثر باشد. زنجبیل از زمان‌های قدیم به‌عنوان یک درمان طبیعی برای مشکلات گوارشی مانند تهوع، نفخ و درد معده شناخته شده است. زنجبیل به تحریک ترشح آنزیم‌های گوارشی و بهبود حرکات روده کمک می‌کند. نعناع به‌ویژه برای کاهش نفخ و تسکین دردهای معده مفید است. دمنوش نعناع به شل‌شدن عضلات دستگاه گوارش و عبور بهتر غذا از روده‌ها کمک می‌کند. بنابراین برای هضم غذا، گزینه طبیعی و مناسبی است. تخم کتان حاوی فیبر قابل حل و فیبر غیرقابل‌حل است که هر دو به بهبود سلامت روده، محافظت از پوشش دستگاه گوارش و بهبود یبوست کمک می‌کنند. تخم کتان با فیبر بالا و اسیدهای چرب امگا 3 در کاهش التهاب دستگاه گوارش هم مؤثر است. اسید سیتریک موجود در لیمو به افزایش ترشح اسید معده کمک می‌کند و ترکیب آن را آب گرم، تأثیر آن را متعادل می‌کند تا هم معده اذیت نشود و هم به هضم غذا کمک کند.
ماست پروبیوتیک
نحوه و میزان مصرف بعد از غذا، یک یا دو قاشق ماست پروبیوتیک می‌تواند به هضم غذا کمک کند. مصرف روزانه حدود 1 فنجان (حدود 240 میلی‌لیتر) هم می‌تواند در بلندمدت به ایجاد باکتری‌های مفید در معده و روده مؤثر باشد.
دمنوش زنجبیل
نحوه و میزان مصرف یک تکه کوچک از زنجبیل را در آب داغ بریزید و بعد از 5-10 دقیقه، میتوانید آن را بنوشید. این دمنوش را بهتر است قبل از غذا یا بعد از غذا مصرف کنید.
دمنوش نعناع
نحوه و میزان مصرف نوشیدن 1 تا 2 فنجان دمنوش نعناع در روز می‌تواند به بهبود هضم و کاهش ناراحتی‌های گوارشی کمک کند، اما اگر بعد از غذا آن را مصرف کنید، تأثیر بیشتری در هضم دارد. برای تهیه دمنوش نعناع، چند برگ نعناع را در آب جوش بریزید و 5 دقیقه صبر کنید. سپس آن را بنوشید.
تخم کتان
نحوه و میزان مصرف حدود 1 تا 2 قاشق غذاخوری تخم کتان آسیاب‌شده را به اسموتی، ماست یا خورش اضافه کنید. بهتر است تخم کتان را روزانه مصرف کنید تا در بهبود عملکرد دستگاه گوارش تأثیر خود را نشان دهد.
آب لیمو با آب گرم
نحوه و میزان مصرف آب نصف لیموی تازه را در یک لیوان آب گرم (جوش نباشد) بریزید و آن را قبل یا بعد از غذا جرعه‌جرعه میل کنید.
سوالات متداول
مصرف قرص هضم غذا در بارداری ضرر دارد؟
مصرف قرصهای هضم غذا در بارداری باید با مشورت پزشک انجام شود. برخی از داروهای هضم غذا ممکن است برای جنین مضر باشند یا عوارض جانبی ایجاد کنند، بنابراین بهتر است قبل از مصرف هر دارویی، نظر پزشک خود را جویا شوید.
برای هضم سریع غذا چه باید کرد؟
برای هضم سریعتر غذا میتوانید از روشهای طبیعی مانند مصرف ماست دو قاشق ماست پروبیوتیک، نوشیدن آب گرم و لیمو، یا دمنوش زنجبیل استفاده کنید. در غیر اینصورت قرصهای گیاهی مانند دایجستیو یا دایج هرب، ممکن است بتوانند به هضم غذای شما کمک کنند.
مشکل هضم غذا در دوران بارداری عادی است؟
بله، مشکلات گوارشی مانند سوءهاضمه و نفخ در دوران بارداری رایج هستند. این مشکلات معمولاً به دلیل تغییرات هورمونی و فشار رحم بر معده رخ می‌دهند، اما اگر علائم شدید یا مداوم باشند، باید با پزشک مشورت کنید.
آیا روشهای طبیعی برای درمان سوءهاضمه مؤثر هستند؟
بله، مصرف دمنوش‌های طبیعی و مواد غذایی مناسب می‌تواند به هضم بهتر غذا کمک کند. اما در صورت نیاز به درمان‌های تخصصی‌تر، روشهای نوین مانند بوتاکس معده می‌تواند مؤثر باشند.